Zorglandbouw met
Jeugd
Achtergrond informatie en begrip
- De definitie van 'jeugd' varieert, maar meestal bedoelen we jongeren tussen 12 en 24 jaar.
- Jongeren in het algemeen worden geconfronteerd met een reeks uitdagingen, waaronder: onzekerheid over hun toekomst; zorgen over zaken als klimaatverandering; de druk om aan alles mee te moeten doen en 24/7 bereikbaar te zijn via social media en de noodzaak om hun eigen identiteit en 'plaats' te bepalen in een zeer complexe wereld.
- Het is aannemelijk dat bijna alle jongeren baat zouden kunnen hebben bij een verblijf op een zorgboerderij, maar de jongeren diedat doen, hebben meestal extra uitdagingen of problemen in hun leven. Deze kunnen variëren van een gebrek aan interesse of betrokkenheid bij school of werk tot een moeilijke achtergrond zonder sterke banden, tot middelenmisbruik en gedragsproblemen. Vaak zijn hun behoeften complex en is er sprake van meervoudige problemen. Ze kunnen uit verschillende diensten komen, zoals jeugden gemeenschapsdiensten, pleegzorg, het onderwijssysteem, crisisweekendbegeleidingsdiensten, enz. of ze kunnen betaald/ondersteund worden door hun eigen familie.
- Soms werk je ook met jongere mensen met een handicap, die toegang hebben tot geestelijke gezondheidszorg of die bijvoorbeeld tot een minderheidsgroep behoren. Deze brochure zal ook in die situaties nuttig voor je zijn.
Enkele veel voorkomende kenmerken zijn: beperkte ervaring met prestaties of succes en een laag niveau van zelfvertrouwen en eigenwaarde; de neiging om zichzelf te onderschatten (of soms te vol zijn van zichzelf); problemen met communiceren, vooral met volwassenen; en een negatieve of defensieve houding in het algemeen, maar vaak specifiek ten opzichte van autoriteit.
→ Hier voorbij kijken, een veilige en accepterende omgeving creëren en jongeren ondersteunen om bij te dragen, vertrouwen te krijgen en zichzelf te vinden, dat is waar het bij zorglandbouw om gaat en zou moeten gaan.
Specifieke voordelen & resultaten
…Die je jongeren kan helpen te bereiken
- Ervaring met een goede routine, werkgewoontes en zelfdiscipline.
- Kans om goede relaties op te bouwen met mensen in een veilige en accepterende omgeving.
- Verbeterde sociale vaardigheden en het vermogen te communiceren met mensen in een gezagspositie.
- Meer zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde
- De kans om deel uit te maken en bij te dragen aan een ‘levende’ steeds veranderende omgeving, waar men zich meer op zijn gemak voelt met de risico’s en ‘rommeligheid’ van het leven.
- Ontwikkelen van nieuwe vaardigheden die verder kunnen worden benut voor trainingen, werk, etc.
- Verbinding maken met de landbouw en natuur (vooral belangrijk voor een generatie die hier niet mee bekend is).
- Mogelijkheden om een doel en betekenis te vinden voor de toekomst.
- Verbeterde fysieke conditie, kracht en behendigheid.
Succesfactoren in het werken met jongeren
Een veilige omgeving creëren.
Zowel de jongeren op de boerderij als het personeel moeten de veiligheidsnormen in acht nemen en mogen natuurlijk niet worden blootgesteld aan fysiek gevaarlijke situaties. Het creëren van een veilige omgeving heeft echter vooral te maken met de relaties tussen mensen en de sfeer die ze op de lange termijn creëren. Als boer zul je al weten dat wanneer een dier (inclusief wij mensen!) ons niet veilig voelt, het zich onzeker voelt en zal proberen een omgeving te creëren waarin het zich niet bedreigd voelt. Alleen in een veilige omgeving staan mensen open voor nieuwe impulsen en nieuwe perspectieven, zijn ze klaar om te leren en gezonde relaties aan te gaan. Voor jongeren met sommige van de uitdagingen die we hebben beschreven, kan dit in het bijzonder gelden.
Hoe zorg je voor een veilige omgeving
- Besteed evenveel aandacht aan alle groepsleden en toon interesse in hen als persoon.
- Betrek jongeren bij (ten minste een deel van) de besluitvorming
- Wordt een natuurlijke autoriteit, die geen ouder, leraar of vriend is
- Bevorder verbinding en samenwerking in de groep
- Zorg ervoor dat iedereen de regels en normen begrijpt en accepteert
- Bevorder gezonde relaties op de boerderij
Signalen van een veilige omgeving
- Eerlijkheid tussen de groepsleden
- Mensen vertrouwen elkaar als ze samenwerken
- Humor – mensen lachen en maken grapjes (maar wees bewust van ironie of sarcasme.)
- Cohesie van groep/ gemeenschap
- Tevredenheid van groep/ gemeenschap
- Veilige methoden voor confictbeheersing
- Goede concentratie op toegewezen taken
- Streven om het goed te doen als hele groep/ gemeenschap
…Maar met de juiste hoeveelheid uitdaging
Vanuit een positie van veiligheid en wederzijds vertrouwen is het makkelijker voor je om jongeren uit te dagen om te streven naar goede prestaties, om succes te ervaren, om dingen te bereiken, en voor hen om dit ook te willen. Dit betekent waarschijnlijk dat ze uit hun comfortzone moeten stappen waar ze zich veilig voelen (zelfs als ze niet noodzakelijkerwijs in hun eigen belang werken) naar de zone van licht ongemak en leren. Hier nodigt een geschikte uitdaging zichzelf bijna uit om aangepakt te worden. Op de boerderij kan dit betekenen dat ze worden aangemoedigd om de verantwoordelijkheid op zich te nemen voor het melken van de koeien of dat ze het voortouw nemen bij het uitvoeren van een groepstaak. Terwijl te gemakkelijke uitdagingen saai zijn, kunnen te moeilijke uitdagingen de persoon in de gevarenzone brengen - een situatie waarin hij zich niet veilig voelt. Terwijl
iemand gezond, sterk en in goede fysieke conditie kan zijn, kan hij of zij erg kwetsbaar zijn als het gaat om wat zij zien als psychologische druk of een ongemakkelijke interactie. Het is cruciaal om jongeren individueel te behandelen en aandacht te hebben voor hun behoeften en de grenzen van hun specifieke comfortzones.
Wees oprecht en echt aanwezig
Je kunt een grote impact hebben door er gewoon volledig in het moment te zijn, door echt aandacht te schenken aan en te luisteren naar de jongere, door hem of haar serieus te nemen, door je interesse in hem of haar te tonen dat hij of zij ertoe doet en dat jullie leren van elkaar en van de omgeving om je heen.
"'Een basishouding waarbij je uit gaat van het goede van de mens is erg belangrijk. Iedereen mag er zijn met zijn of haar kwaliteiten en uitdagingen.' Het gaat over luisteren en het vertrouwen van mensen opbouwen. Ik geloof echt dat iedereen een verhaal te vertellen heeft en jongeren willen hun verhaal vertellen."*
Een relatie opbouwen
Hoewel je uiteindelijk jezelf moet zijn, zijn er een aantal manieren die goed werken bij deze groep. Deze omvatten het geven van authentieke complimenten, opmerken wanneer dingen goed gaan, 'veilige' onderwerpen verweven met meer uitdagende onderwerpen en echt aandacht besteden aan de interesses, bijzonderheden en persoonlijkheden van individuen. Om effectief met deze groep te werken, zul je waarschijnlijk tussen verschillende posities of rollen moeten bewegen. Je bent niet alleen de baas, maar soms ook vertrouweling, adviseur, boodschapper en vriend. Humor, inlevingsvermogen en de bereidheid om ook wat van je eigen verhalen te delen zijn essentieel.
Laat de boerderij en de natuur hun werk doen
In de meeste gevallen zullen de jongeren die naar je boerderij komen redelijk fit zijn en in staat om een breed scala aan taken uit te voeren. Anders dan bij sommige andere doelgroepen, is er niet per se een lijst met activiteiten die bijzonder geschikt of ongeschikt zijn. Alledaagse, waardevolle en zinvolle activiteiten en taken, waar iedereen een bijdrage aan kan leveren en waar mensen kunnen leren en groeien in zelfvertrouwen, zijn van nature aanwezig. In veel opzichten gaat het er gewoon om mensen hun plaats en ruimte daarin te laten vinden, de gedeelde taken, de voordelen van het verblijf in de natuurlijke omgeving en de banden die zich op natuurlijke wijze tussen iedereen ontwikkelen het werk te laten doen. Het gaat erom een balans te vinden tussen 'loslaten' en inspanning leveren. Enkele nuttige tips:
- Vooral jongens of jonge mannen waarderen fysiek werk met duidelijk zichtbare resultaten. In een groep met hout werken, iets tillen, met verschillende gereedschappen werken of iets bouwen geeft hen het gevoel een (sterke) man te zijn, nuttig te zijn, enz. Het werk zelf is belangrijk, maar dat geldt ook voor de nodige pauzes die het gevoel geven erbij te horen, momenten van gedeelde ervaringen te hebben, verantwoordelijkheid te dragen bij het bespreken van de strategieën over hoe het verder moet.
- Het is heel belangrijk dat jongeren het gevoel hebben dat ze tot op zekere hoogte de baas zijn over hun leven, dat ze zelf kunnen beslissen. Jongeren kansen of uitdagingen bieden en ze betrekken bij bepaalde besluitvormingsprocessen in plaats van ze alleen maar te sturen en te commanderen, zijn essentieel om betrokkenheid en vertrouwen op te bouwen.
"Sommigen zoeken zelf verantwoordelijke taken uit. De meeste mensen hier voeren de dieren. Dat vind ik geweldig. Of degene die nu verder gaat met het bouwen van het hek. Ze proberen het dan helemaal zelf en om ze daar vrijheid in te geven zonder te zeggen 'je moet', maar alleen 'je zou kunnen', dat is belangrijk."*
- Maak gebruik van 'ankerobjecten' of mogelijkheden om banden en vriendschappen te smeden. Een vuurplaats bijvoorbeeld is iets wat onderhouden moet worden, maar het is ook een centraal punt dat warmte en licht geeft en op een onmisbare manier een gemeenschapsgevoel bevordert. Mensen zijn misschien eerder geneigd om verhalen te vertellen of liedjes te zingen rond het vuur, wat helpt om de band met elkaar, met de natuur en met de boerderij te versterken.
Mogelijke uitdagingen… En hoe ze te overwinnen
Jongeren die naar een zorgboerderij komen, kunnen niet alleen problemen hebben met hun socialisatie, maar kunnen mogelijk ook zeer negatieve levenservaringen hebben gehad, zoals drugsof alcoholmisbruik, een crimineel verleden, losse of afwezige familiebanden, gebrek aan onderwijs, enz. Jij hebt daar niets mee te maken gehad, maar hebt soms wel te maken met de gevolgen ervan, zoals wantrouwen of afwijzing van autoriteit, teruggetrokkenheid en communicatieproblemen, gedragsproblemen en een laag zelfbeeld of zelfvertrouwen.
Zorglandbouw kan door sommige jongeren niet als 'cool' worden gezien en er kan weerstand zijn om zich er volledig mee bezig te houden. Ze willen zich misschien niet buiten hun bestaande sociale 'bubbel' begeven, ook al is dat nodig om hen een nieuw perspectief te geven.
Sommigen kunnen moeite hebben met de 'echtheid' van de boerderijomgeving: de relatieve 'rommeligheid', de voortdurende aard van de werkcyclus, de geuren en het vuil die komen kijken bij het houden van dieren of met het buiten zijn in de elementen en het te warm, koud of nat krijgen. Sommigen kunnen hier echter ook van genieten en zich ontspannen omdat ze voelen dat de omgeving niet perfect of brandschoon is, dus hoeven zij ook niet perfect te zijn. Sommigen zullen een reis maken van weerstand naar ontspanning, van zich zorgen maken over het vuil worden van hun sportschoenen naar met plezier werkschoenen of regenlaarzen dragen.
Fysiek werk kan erg veeleisend zijn en veel jonge mensen zullen hier niet aan gewend zijn. Ze zijn veelal gewend aan activiteiten die weinig beweging vragen zoals achter de computer zitten.
Er is een sterk element van herhaling en routine op boerderijen dat sommigen (in eerste instantie) misschien saai of zinloos vinden. Jongeren moeten begeleid worden om de ware betekenis van dagelijks werk en karweitjes te begrijpen. Als ze dat eenmaal doen, zullen ze meestal goed reageren omdat ze het waarderen als ze echt werk doen dat noodzakelijk en belangrijk is.
→ De problemen of uitdagingen waar de jongeren mee te dealen hebben kunnen we niet altijd voor ze oplossen. Maar als er een veilige omgeving wordt gecreëerd en onderhouden, kunnen ze met geduld en flexibiliteit grotendeels worden overwonnen.
→ Als jongeren als partners worden behandeld, als ze begrijpen hoe en waarom dingen gedaan moeten worden, als de boer authentiek is en het goede voorbeeld geeft door zijn eigen gedrag, dan zullen jongeren eerder geneigd zijn om de obstakels te overwinnen.
→ Fysiek werk kan bijvoorbeeld vermoeiend en eentonig worden, maar je kunt manieren zoeken om het werk interessanter te maken door jonge mensen met gespecialiseerd gereedschap te laten werken, hen vertrouwen te geven of door te werken aan groepsdynamiek. Een goede zorgboer weet dat zelfs het saaiste en vermoeiendste werk beter aanvoelt wanneer de groepsdynamiek gezond is, wanneer er humor in de groep is en mensen tijd met elkaar willen doorbrengen.
Er zal een groep zijn die besluit dat zorgbouw niets voor hen is - of misschien niets voor hen in deze fase van hun leven - en dat is prima. Deelname zou altijd de keuze en wens van de persoon moeten zijn, ongeacht wie ze zijn.