Een van de belangrijkste aspecten van het werken op een zorgboerderij is dat het mensen in staat stelt om hun fysieke gezondheid en welzijn te verbeteren op een natuurlijke manier zonder dat het, het etiket 'beweging' krijgt of dat iemand zijn gedrag drastisch moet veranderen. Mensen worden meestal zonder het te merken gezonder, fitter, sterker en leniger.
De boerderij kan zo worden ontworpen dat oudere deelnemers gemakkelijk over het erf kunnen lopen. Te denken valt aan een gelijke ondergrond zodat zij er met een rollator kunnen lopen of het plaatsen van bankjes waardoor ze makkelijk even kunnen gaan zitten en op die manier de boerderijomgeving in zich op kunnen nemen. Hierdoor voelen de oudere deelnemers zich vrij om in hun eigen tempo rond te lopen.
Zorgboeren geven aan dat de boerderijomgeving ouderen mobiel houdt en de omgeving ervoor zorgt dat zij op een natuurlijke manier hun spieren gebruiken. De boerderijomgeving zorgt hier zelf voor zonder dat er specifieke activiteiten georganiseerd hoeven te worden.
Zowel voor mensen met een verstandelijke beperking als jongeren en kinderen biedt de boerderijomgeving de mogelijkheid voor beweging en helpt daarmee gewichtstoename te voorkomen.
In het bijzonder kan de boerderijomgeving kinderen met gedragsproblemen en met mensen psychische problemen hen helpen om weer in beweging te komen.
De activiteiten op de boerderij geven kinderen met gedragsproblemen de mogelijkheid om weer in hun ritme te komen.
Mensen met psychische problemen raken op een positieve manier moe van het werk op de boerderij. Zij voelen zich voldaan na een dag werken, kunnen daardoor beter slapen en hebben hierdoor minder slaapmedicatie nodig.
Voor mensen met een verstandelijke beperking, kinderen en jongeren kunnen sommige activiteiten ervoor zorgen dat het hen helpt om hun motorische vaardigheden te verbeteren. Te denken valt aan het gebruik van gereedschap of het inzaaien van gewassen.
Het bewust worden van je lichaam en je lichaamshouding is een positief effect van het werken op een boerderij voor mensen met psychische problemen. Het gaat daarbij om bewustwording en uit je hoofd en in je lichaam te komen.
Samen eten en bereiden met gezond voedsel uit eigen tuin is een belangrijk positief effect voor mensen die herstellen van een verslaving of psychische problemen. Op de boerderij zijn en lekker eten kan hen aan het denken zetten over hun eetgedrag en patroon.
Werken op een zorgboerderij stelt deelnemers in staat om (nieuwe) sociale contacten te leggen en onderdeel uit te maken van een gemeenschap, familie of sociale structuur.
Mensen komen samen op vaste momenten van de dag, bijvoorbeeld om de dag te openen of samen te lunchen. Op de zorgboerderij gaat het om persoonlijk contact, het ontmoeten van mensen en de verbinding. Vaak wonen deelnemers alleen of in een instelling en door andere mensen te ontmoeten, leren ze nieuwe persoonlijke relaties op te bouwen.
Op de boerderij gaat het niet alleen om werk, maar zijn er ook genoeg informele momenten waarop je samen plezier kunt maken, samen koffie en thee kunt drinken, samen kunt eten of samen iets kunt vieren.
Het is niet alleen de boerderijgemeenschap waarmee deelnemers in contact komen. Het gaat er ook om dat zij deel uit maken van de samenleving. Mensen uit het dorp of andere bezoekers komen vaak naar de boerderij. Ook krijgen deelnemers de kans om deel te nemen aan activiteiten in het dorp of om gewoon deel uit te maken van het gewone leven - naar de winkel gaan, gebruik maken van het plaatselijke café, enz.
Het gaat er niet alleen om deel uit te maken van de samenleving, maar ook om een bijdrage te leveren aan de samenleving, een echte baan te hebben en echte werkervaring op te doen.
Een zorgboerderij biedt een speciale omgeving, een veilige omgeving waar deelnemers zonder oordeel kunnen komen en waar ze niet beoordeeld worden op hun beperkingen, een plek waar mensen zich welkom voelen. Dit is vooral belangrijk voor mensen die herstellen van psychische problemen of verslaving, mensen met een verstandelijke beperking, jongeren en kinderen met autisme.
Deelnemers leren van elkaar. Dit wordt versterkt door het feit dat op zorgboerderijen verschillende doelgroepen vaak samenwerken.
Deelnemers hebben een doel voor de dag en hebben iets om naar uit te kijken. Ze maken wat mee en kunnen daar met anderen over praten.
Het werken op zorgboerderijen verbeterd het mentaal welbevinden van jongeren. Zij zijn trots op wat ze doen op de boerderij en deelnemers hebben iets positiefs te vertellen aan hun familie en vrienden.
Het werken op zorgboerderijen vergroot het gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen van jongeren en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Fysiek werk is belangrijk om mensen die herstellen van een verslaving uit hun hoofd en gedachten aan drugs of alcohol te halen en hun problemen even te kunnen vergeten.
Deelnemers op zorgboerderijen verwonderen zich over de natuur, hoe planten groeien of hoe mooi de natuur kan zijn.
Deelnemers voelen zich meer verbonden met de natuur en ervaren de seizoenen op een andere manier dan als je in de stad woont of werkt. Het werken in de natuur en in de landbouw geeft ze het gevoel dat ze onderdeel zijn van een groter geheel.
Deelnemers hebben het gevoel dat ze als persoon belangrijk zijn in het grotere geheel, dat ze ertoe doen en dat ze een verschil kunnen maken. Ze zijn bijvoorbeeld belangrijk voor de boer en voor de planten en dieren die ze verzorgen.
Het werk op de boerderij leert deelnemers relativeren. Ondanks hun zorgen en problemen zien zij dat de natuur haar gang gaat, dat het bijvoorbeeld lente, zomer, herfst en winter wordt. De natuur kan voor de deelnemers als metafoor dienen en hen op sommige momenten laten zien dat zij zich geen zorgen hoeven te maken en dat het goed komt.
Het werk op de boerderij geeft deelnemers een doel, een gevoel betekenisvol te kunnen zijn. Het biedt hen de mogelijkheid om voor anderen te zorgen zoals dieren, planten en collega’s.
De natuur zelf is transcendent en hetzelfde geldt voor menselijke verbondenheid. Beiden zijn op de zorgboerderij aanwezig en geeft de deelnemers het gevoel alsof ze onderdeel zijn van een groter geheel.
Sommige zorgboerderijen hebben een specifieke religieuze achtergrond bijvoorbeeld christelijk of antroposofisch. Deze achtergrond komt vaak tot uitdrukking in de activiteiten of rituelen die er op de boerderij aanwezig zijn. Te denken valt aan het lezen van een spreuk tijdens de dagopening of het vieren van Pasen of Kerstmis.